Wednesday 7 Ordibehesht 01
پس از پایان، آسور، مادی ها به سهولت ارمنستان و کاپادوکیّه (شرق آسیای صغیر) را تصرّف کردند (چون از تاخت و تاز سکاها بکلی ضعیف شده بودند.)
بعد، مادی ها در حالی که پیش میرفتند، به دولت «لیدی» که در این زمان قوی شده بود، برخوردند و طولی نکشید که با آنها داخل جنگ شدند. .....
- لیدیه مملکتی بود در طرف غربی آسیای صغیر. (طبق شکل، بین دریای سیاه و دریای مَرمَره، دریای مغرب، بحرالجزایر و رود هالیس)
- لیدی ها را قبلاً از نژاد سامی میدانستند ولی حالا مشخص شده که نه سامی بوده اند و نه آریانی. (هنوز معلوم نیست.)
- منشأ: در قرن 10 و 9 قبل از میلاد، مردمانی به نام "فریگی ها" (که با یونانی ها قرابت نژادی داشتند) از طرف تراکیّه (Thracea) به این سرزمین هجوم آورده، بر بومی ها تسلط پیدا کردند.
بعد، در اینجا، سلسله ای از پادشاهان موسوم به هراکلی ها (Heraclides یا هرقلی ها) برقرار شد و فریگی ها و بومی ها با هم مخلوط شدند.
بعد از این، لیدیّه قوّت پیدا کرد و سلسله ای بعد از هراکلی ها تأسیس شد به نام «مِرمِناد»، که بانیِ آن شخصی بود به نامِ «ژیگ».
دولت لیدی را قوی کرد و کیمّری ها (Cimmerianes که بعضی ها آنها را مردم آریانی دانسته اند) را که از طرف شمال و شمال شرقی به مملکت لیدیه تجاوز می نمودند، بعد از جنگهای طولانی شکست داد و از آنجا براند.
. یونانی ها را که کنار دریاها و رودخانه ها را اشغال کرده، و مانع از تجارت بودند مغلوب کرد؛
. و دوشهر بزرگِ «ازمیر» و «کُلوفُن» را به لیدیّه ضمیمه نمود.
- لیدیه از سمت شرق با آسور و بابل و فینیقیّه در تماس بود و از سمت غرب هم با ممالک دیگر. از سویی به دریاهای متعددی نزدیک بود و لذا موقعیت بسیار استراتژیکی داشت و از ممالک پرجمعیت و با ثروتِ عالم قدیم گردید.
- لیدی ها سواره نظام خوبی داشتند.
این جنگ 6 سال طول کشید (هر دو طرف، قوی بودند) و سپس به دلیلِ خورشیدگرفتگیِ کامل، در سال هفتم، که آن را غضب خدا تعبیر کردند، جنگ قطع شد.
[نوشته اند که این خورشیدگرفتگی را تالس، حکیم یونانی پیش بینی کرده بود.]
بُخت النّصر، پادشاه بابِل،
- بینِ طرفین میانجی گری کرد، و «رودِ هالیس» مرز بین دو دولت گردید.
+ همچنین، «ایخ توویگو»، پسر شاه ماد، «آریِنیس» دختر پادشاه لیدیه را به ازدواج خود درآورد.
[+ مرگ هووخ شتر: هووخ شتر یک سال بعد، درگذشت. این پادشاه، عاقل، قوی الاراده، و سیاست مدار بود و دولت ماد را بزرگترین دولت آن زمان کرد.
«باغ های معلق» که یکی از عجائب هفتگانه ی عهد قدیم بود، برای دختر شاه ماد (و همسر بخت النصر) ساخته شده بود. [+بیشتر، درباره ی باغهای معلق]]
- بخت النصر برای حفاظت از بابل، 2 سد کشید:
. یکی از طرف شمال، بین دجله و فرات (که به آن دیوار مادی میگفتند.)
. و یکی دیگر از طرف جنوب.
از اینجا معلوم است که بابل از طرف دولت متحد خود، (یعنی ماد)، نگرانی داشته است.
ایخ توویکو (یا آستیاگ به یونانی):
- او، پس از هووخ شتر مدت طولانی در ماد سلطنت کرد.
- اهل تجمل، و شکوه و نظم دربار به تقلید از آسور بود.
- ولی مردم از او راضی نبودند؛ چه به محض اینکه کوروش هخامنشی بر او خروج کرد، خود مادی ها او را رها کرده و به پارسی ها ملحق شدند. (که بعداً گفته میشود.)
وقتی می گویند «ماد»، دو نوع ماد مدّ نظر است:
1- مادِ کوچک = که در عهد قدیم، به همان محدوده ی آذربایجان اطلاق میشد.
2- ماد اصلی = که مملکت عظیم مادی بود. و عبارت است از: آذربایجان، کردستان، و عراق عجم (منطقه ی کنونیِ همدان، کرمانشاه، قزوین، عراق، اصفهان، نهاوند، ری تا دربند.)؛ و بعد هم که از رود هالیس تا شرق (باختر) و از دریای خزر تا پارس و خوزستان امتداد پیدا کرد.
