Saturday 21 Tir 99
-اسپیروژیر (با نامهای عمومی چون ابریشم آبی(water silk)، گیسوی حوری دریایی(mermaid's tresses) و پتوی علفی(blanket weed)) یک جلبک سبز کلروفیتا است.
- پیشوند Spiro در نام انگلیسی آن به علت مارپیچ بودن چیدمان کلروپلاستهای آن است، که ویژگی کل سردهٔ این جلبک است.
- کلروپلاست دارای پیرنوئید نیز هست.
- محیط زندگی آن در آبهای شیرین است و در این مکانها رایج است.
- بیش از ۴۰۰ گونه اسپیروژیرا در جهان وجود دارد.
- عرض اسپیروژیرا در حدود ۱۰ تا ۱۰۰ μm و رشد طولی آن به چندین سانتیمتر میرسد.
- هر دو نوع تولید مثل جنسی و غیرجنسی در این جلبک انجام میشود. تولید مثل رویشی نیز در برخی از گونهها وجود دارد.
- در فصل بهار، اسپیروژیر در عمق آب زندگی میکند، اما وقتی نور خورشید و گرما به اندازه ی کافی زیاد شود، آنها مقدار زیادی اکسیژن تولید میکنند که باعث ایجاد حباب های هوا میان رشته های درهم و برهم آنها میشود. در نتیجه این توده های رشته ای به سطح آب آمده، و بصورت یک لایه ی مات سبز و لزج، قابل مشاهده میشوند.
- تولید مثل رویشی:
در این حالت، رشتههای ابریشم آبی به علت آسیب مکانیکی یا به دلیل ژلاتینه شدن سلول شکسته میشوند. (قطعه قطعه شدن) بعد، هر کدام جداگانه رشد میکنند.
- تولید مثل غیر جنسی:
در شرایط نامساعد محیطی، تولید مثل غیر جنسی با تشکیل هاگ یا اسپور صورت میگیرد. با ایجاد دیواره سلولزی جدید در اطراف پروتوپلاسم یاختهها، هاگ تشکیل میشود. در شرایط مطلوب، با جوانهزنی هاگها، رشتههای جدید اسپیروژیر بوجود میآید.
- تولید مثل جنسی:
تولید مثل جنسی در ابریشم آبی با روش همیوغی conjugation صورت میگیرد. در این روش، با الحاق گامتهای بدون تاژک، زیگوسپور تشکیل میشود. این الحاق بصورت انتقال محتویات درون یک سلول، به سلول دیگر است که به دو روش کلی انجام می گیرد:
1- بین دو یاخته ی موجود در یک رشته > جوریسه (Homothallic) > هم یوغیِ جانبی (Lateral)
2- بین دو یاخته ی موجود در دو رشته > ناجوریسه (Heterothallic) > هم یوغی نردبانی (Scalariform)
[بطور کلی نخست دو رشته اسپیروژیر در کنار یکدیگر قرار میگیرند و سپس از هر سلول مجاور زائدههایی به سمت یکدیگر میفرستند. این زائدهها به هم میرسند و دیواره سلولی در محلِ تماس از بین میرود. سپس محتویات یک سلول وارد سلول دیگر میشود و یاختهٔ تخم (زیگوت) را به وجود میآورد. یاختههای تخم در محیط مناسب میرویند و از آنها رشتههای تکدسته (هاپلوئید) خارج میشود. ]
(بیضی های توپر، زیگوسپورها هستند)