2500 سال قبل از میلاد رونق گرفت و پادشاهی بزرگی ایجاد شد.
شهر "کاش" پایخت آن بود.
سه شهر معروف سومری ها بجز بابِل که در محدوده ی اکّدی ها می افتاد؛ اور (UR)، اورک یا اِرِخ(ERECH)، و نیپ پور(NIPPUR) بوده است. دو شهر مهم دیگر از اکّدی ها هم سیپ پار(SIPPAR)، و کیش(KISCH) بوده است. این دو تمدن (یا بهتر هست بگیم یک تمدن: سومری) در نواحی بالای خلیج فارس سکونت داشته اند.
مذهب سومری ها:
هر شهری الهه ی خود را داشت و در نظر اهالی هر شهر، خدایانِ خودشان از خدایانِ بقیه ی شهرها بهتر بوده. با این وجود، سه الهه ی بزرگ را همه میپرستیدند: آنو (خدای آسمان) - اِآ (خدای درّه ی عمیق) - و بِل (خدای زمین).
کارهای مهم سومری ها رو هم که میدونید:
- اختراع خط میخی
- علوم و صنایع
- وضع قوانینِ «حمّوربی» (که نامش برگرفته از نام یکی از پادشاهان مهم و قدرتمند اونهاست که این قوانین رو وضع کرده)
دو پادشاه مهم دیگر در سومری ها:
1- پادشاه گودِئا (GUDEA):
. اَنزان، حاکم عیلامی را مطیع خود کرد.
. گسترش عدالت
. معابد و ابنیه ی جدید و ساخت و ساز
. کمک به فقرا و ...
2- پادشاه دونگی (DUNGI):
. استفاده از تیر و کمان (اقتباس از سامی ها)
. فتوحات (عیلام در این زمان جزء سومر بوده)
ولی حفظ فتوحات کار سختی بوده و آشوبهای زیادی میکرده اند..... در این فواصل تاریخی، چند بار سومری ها و عیلامی ها بر هم غالب و مغلوب میشوند...
عیلامی ها بقدری با خشونت و به قسمی وحشیانه با ملل مغلوبه رفتار کرده اند که انها از ترس جان، از مساکن و وطن های خود فرار کرده و هرکدام به طرفی مهاجرت کردند:
- پرستندگان آسور، رفتند به نواحی رود دجله و بحرین، و دولت آسور رو ایجاد کردند.
- مردم شمال خلیج فارس (خوزستان کنونی) به سمت سوریه و اردن رفتند و دولت فینیقیّه رو برپا کردند.
- حضرت ابراهیم (ع) و طایفه اش هم به سمت فلسطین رفتند
- هیکسوس (HYKSOS)های سامی نژاد هم به سمت مصر رفته و حکومت فراعنه رو به راه انداختند.
