آریان های ایرانی، مانند آریانهای هندی، عناصر را میپرستیدند. با نتیجه ی مطالعات در اوستا، این عقیده حاصل میشود:
- آنها معتقد بودند به یک عده از وجودهای خیّر و خوب که گنج ها و ذخائر طبیعت را به انسان میرسانیدند. در میانِ این ذخائر، مهمتر از هر چیز، "روشنایی" و "باران" بود.
- و نیز اعتقاد داشتند به وجودهای بد و تیره که با وجودهای خوب در جنگ بوده و نمیخواستند انسان سعادتمند باشد. "شب" ، "زمستان"، "خشکسالی"، "قحطی"، "امراض"، "مرگ" و "بلیّات" را از وجودهای بد میدانستند.
معلوم است که وجودهای اولی را میپرستیدند و ارواح بد را دشمن می داشتند.
برای پرستش قربانی میدادند و برای دفع دشمنان به اورادی متوسل میشدند که بعدها باعث ترقّی سحر و جادوگری شد و زرتشت بر ضدّ این خرافات قیام کرد.
آنها پیش از آن، "آفتاب" را چشم آسمان میدانستند و ربّ النّوع یا الهه ی آفتاب را "میثرَ (میترا)" می نامیدند و "رعد" را پسر آسمان خوانده و الهه ی رعد را وَرَثرَغنا (بعدها تغییر تلفظ داد به "وَوَهران" و بعدها شد: "بهرام") می نامیدند.
بعد، بتدریج، ترقی کرده و به درجه ی پرستش خدای یگانه رسیدند. (کِی؟ معلوم نیست ولی ظاهراً زودتر از آریانهای هندی بوده و) پس از آمدنِ زرتشت، اعتقاد به خدای یگانه، پایه ی محکمی پیدا میکند.
